ผลการดำเนินงานปี 2563 โครงการวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีตามพระราชดำริ

    ห้องประชุมชั้น 1 ตึกหอสมุดส่วนพระองค์วังสระปทุม: วันศุกร์ที่ 5 มีนาคม 2564 เวลา 9.00 น. สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเป็นประธานในการประชุมคณะกรรมการมูลนิธิเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี โดยวาระการประชุม เป็นการติดตามและพิจารณาความก้าวหน้าของโครงการด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของมูลนิธิฯ รวมถึงพิจารณาแผนการดำเนินงานในปี 2564 รวม 12 โครงการ มูลนิธิเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ได้ดำเนินงานตามแนวพระราชดำริสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในการนำเทคโนโลยีสารสนเทศมาประยุกต์ใช้ เพื่อพัฒนาประเทศและชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชน นอกจากนี้ ยังได้ดำเนินกิจกรรมเกี่ยวกับการพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และพัฒนากำลังคนด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีผ่านความร่วมมือกับต่างประเทศ รวมถึงการนำวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีไปประยุกต์ใช้เพื่อการพัฒนา โดยเน้นการพัฒนาขีดความสามารถ และพัฒนาศักยภาพของบุคลากร อันจะนำไปสู่การพัฒนาชุมชน ประเทศ และคุณภาพชีวิตของประชาชนโดยรวมต่อไป

    ในการทำงานมีคณะกรรมการมูลนิธิเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริฯ ซึ่งสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเป็นประธานคณะกรรมการฯ ทำหน้าที่กำกับดูแลการดำเนินงานของโครงการให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์และแผนที่กำหนด และมีสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ทำหน้าที่ประสานงานในภาพรวมของโครงการและกิจกรรมที่ดำเนินงานภายใต้มูลนิธิฯ

    โครงการด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีฯ ที่ดำเนินการภายใต้มูลนิธิเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริฯ มีรูปแบบการดำเนินงาน 3 ด้าน ได้แก่ (1) ด้านการพัฒนากำลังคน (2) ด้านการวิจัย และ (3) วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อคุณภาพชีวิต โดยการประชุมครั้งนี้จะเน้นการดำเนินงานทางด้านการพัฒนากำลังคนและการวิจัยเป็นหลัก ซึ่งในปีที่ผ่านมา (2563) มูลนิธิฯ ได้สร้างความร่วมมือกับหน่วยงานทางวิทยาศาสตร์ สถาบันวิจัยชั้นนำของโลก เพื่อให้นักวิทยาศาสตร์ไทยได้มีโอกาสแลกเปลี่ยนเรียนรู้และร่วมปฏิบัติการวิจัย ตัวอย่างเช่น

     • การพัฒนาเครื่องโทคาแมค TT-1 ของประเทศไทย การพัฒนาดังกล่าวจะมีประโยชน์ต่อประเทศไทยทางด้านการเรียนรู้เชิงวิศวกรรม และการสร้างองค์ความรู้พลาสมาอุณหภูมิสูงต่อไป เป็นการดำเนินงานของสถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สทน.) ภายใต้ โครงการความร่วมมือกับสภาวิทยาศาสตร์แห่งชาติจีน เพื่อพัฒนากำลังคนและการวิจัยพัฒนาตามพระราชดำริฯ
     • การสร้างเครื่องเร่งอนุภาคเชิงเส้นเพื่ออาบผลไม้ เป็นต้น ตัวอย่างเทคโนโลยีที่เกิดจากการต่อยอดจากภายใต้ โครงการความสัมพันธ์ไทย-เซิร์นตามพระราชดำริ ฯ วัตถุประสงค์ เพื่อออกแบบและสร้างเครื่องเร่งอิเล็กตรอน เพื่อผลิตรังสีเอ็กซ์สำหรับการปลอดเชื้อจุลินทรีย์และการยืดอายุของผลผลิตทางการเกษตร และถ่ายทอดเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้อง สู่ภาคเอกชนระดับอุตสาหกรรมและผู้ประกอบการรายย่อย เป็นต้น

    ส่วนด้านการพัฒนากำลังคนด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มูลนิธิฯ ได้ สนับสนุนให้นักเรียน นักศึกษา ครู และนักวิทยาศาสตร์ไทย ได้ไปเพิ่มพูนความรู้และประสบการณ์ ตลอดจนการศึกษาต่อในสถาบันวิจัย หรือสถาบันการศึกษาชั้นนำในต่างประเทศ เช่น โครงการความร่วมมือไทย GSI/FAIR ตามพระราชดำริฯ โครงการคัดเลือกนักศึกษาทุนพระราชทาน เพื่อไปศึกษาต่อระดับปริญญาโท และปริญญาเอก ณ สถาบันการศึกษาชั้นนำในต่างประเทศ เป็นต้น ภาพรวมของการดำเนินงานทั้ง 12 โครงการ จนถึงปี 2563 มีพันธมิตรที่ร่วมดำเนินโครงการในประเทศไทยประมาณ 40 หน่วยงาน และในประเทศอื่นๆ อย่างน้อย 8 ประเทศ มากกว่า 30 โครงการ โดยมีผู้ได้รับการพัฒนา และ/หรือได้รับประโยชน์จากกิจกรรมของโครงการ ทั้งสิ้นรวมแล้วกว่า 2,000 คน